Opis zabiegówSPIROMETRIA
Spirometria jest słowem pochodzenia łacińskiego. Oznacza pomiar oddychania.
Podczas badania spirometrycznego mierzy się pojemność płuc, czyli objętość powietrza
jaką można nabrać podczas najgłębszego wdechu lub wydychając z płuc podczas najsilniejszego
wydechu. Drugą cechą płuc badaną podczas spirometrii jest szybkość wydechu czyli maksymalna
objętość powietrza jaką badany wydycha podczas pierwszej sekundy gwałtownego wydechu. BADANIE ENDOSKOPOWE TCHAWICY I OSKRZELIBadanie nazywane jest również: WZIERNIKOWANIE TCHAWICY I OSKRZELI, BRONCHOSKOPIA, BRONCHOFIBEROSKOPIATeoretyczne i techniczne podstawy badaniaBadanie polega na bezpośrednim oglądaniu (wziernikowaniu) tchawicy i oskrzeli z użyciem urządzeń optycznych - sztywnego bronchoskopu (rury metalowej z soczewkami) lub giętkiego bronchofiberoskopu (bronchofibroskopu). Bronchofiberoskop z uwagi na swoją giętkość i rozmiar (średnicę) pozwala na głębsze jego wprowadzenie i obejrzenie drobniejszych oskrzeli. W obu typach wzierników (endoskopów) pole widzenia jest oświetlone za pomocą włókien szklanych (tzw. zimnego oświetlenia). W bronchofiberoskopie znajduje się dodatkowo wiązka światłowodów - odpowiednio uporządkowana, zwana obrazowodem - dzięki której obraz wnętrza oskrzeli jest przekazywany przez okular do oka badającego lekarza. Obiektyw wziernika bronchofiberoskopu znajduje się na końcu instrumentu (w oskrzelach) i jest skierowany wzdłuż jego długiej osi (tzw. optyka wprostna lub osiowa). W rękojeści bronchofiberoskopu mieszczą się pokrętła umożliwiające zdalne poruszanie przeciwległą końcówką instrumentu we wszystkich kierunkach. Istnieje możliwość zarówno przez bronchoskop, jak i bronchofiberoskop wprowadzenia dodatkowego oprzyrządowania (np. specjalnych szczypiec, cewnika) celem pobrania wycinka tkanki, bądź wydzieliny z drzewa oskrzelowego. Czemu służy badanie?Badanie służy wyjaśnieniu przyczyny pewnych objawów chorobowych (kaszel, krwioplucie, itp.) i stanowi cenne uzupełnienie badania radiologicznego klatki piersiowej. Bronchoskopia umożliwia lekarzowi obejrzenie strun głosowych, tchawicy, oskrzeli głównych i ich rozgałęzień wewnątrz płuc w celu rozpoznania zmian chorobowych oraz pobrania wycinków tkanki do badania histopatologicznego z miejsc podejrzanych o zmiany chorobowe, czy też wydzieliny do badania (bakteriologicznego i cytologicznego) na obecność bakterii (np. prątków gruźlicy), grzybów lub komórek nowotworowych. Badanie takie służy wczesnemu rozpoznaniu chorób układu oddechowego i ustaleniu sposobu leczenia. Wziernikowanie drzewa oskrzelowego może służyć do wykonania niektórych zabiegów terapeutycznych np. miejscowego podania leku, usunięcia obcego ciała, odessania zalegającej wydzieliny oskrzelowej (czopów). Niejednokrotnie są to zabiegi ratujące życie. Sposób przygotowania do badaniaNa 24 godziny przed badaniem nie należy palić. Należy być na czczo - co najmniej 6 godzin przed badaniem nie jeść i nie pić dla uniknięcia zachłyśnięcia i związanych z tym powikłań. W tym czasie leki przyjmować tylko po uzgodnieniu z lekarzem.
Opis badania
Wziernikowanie tchawicy i oskrzeli wykonuje się na ogół u pacjentów przytomnych,
chociaż niektóre ośrodki medyczne wykonują badanie w znieczuleniu ogólnym rutynowo.
Wybór sposobu znieczulenia należy do lekarza, który dostosowuje indywidualnie rodzaj
znieczulenia do każdego chorego w zależności od jego stanu ogólnego.
Określony czas przed badaniem podaje się pacjentowi domięśniowo lub dożylnie środek
uspokajający oraz lek, który hamuje nadmierne wydzielanie śluzu z drzewa oskrzelowego.
Pacjent do badania z użyciem bronchoskopu, czyli sztywnego instrumentu, przyjmuje pozycję
leżącą, wyjątkowo siedzącą, natomiast do badania z bronchofiberoskopem, czyli giętkim
instrumentem - pozycję siedzącą lub leżącą.
Przed wziernikowaniem badający wykonuje pacjentowi znieczulenie miejscowe powierzchniowe,
stosując inhalację lub rozpylanie środka znieczulającego. Następnie, wprowadza bronchoskop -
przez usta, bądź bronchofiberoskop - przez usta lub nos, do tchawicy i przesuwa do oskrzeli.
W razie wystąpienia odruchów kaszlowych, już po wprowadzeniu do tchawicy i oskrzeli
endoskopu, badający może dodatkowo miejscowo znieczulić chorego, wprowadzając środek
znieczulający przez cewnik wprowadzony do instrumentu. Za pomocą szczypczyków, szczoteczki
lub ssaka również wprowadzanych przez endoskop badający pobiera wycinki tkanek, śluz oraz
popłuczyny z drzewa oskrzelowego do badania mikroskopowego (cytologicznego,
histopatologicznego) i bakteriologicznego. Tak uzyskany materiał jest następnie
przesyłany do laboratorium (pracowni histopatologicznej i mikrobiologicznej) Informacje, które należy zgłosić wykonującemu badanie
Jak należy zachowywać się po badaniu?Z powodu zastosowanego znieczulenia gardła, należy przynajmniej przez 2 godz. po zakończeniu badania nie przyjmować płynów i pokarmów, aby uniknąć zachłyśnięcia (w czasie działania znieczulenia zniesiony jest odruch połykania). Przy niewielkim krwiopluciu wystarczy spokojnie leżeć przez kilka godzin w łóżku. TESTY ALERGICZNETesty alergiczne wykonuje się metodą naskórkową jako tzw. testy punktowe (prick tests) z użyciem roztworów stanowiących mieszanki wyciągów z pyłków najpopularniejszych traw, drzew i chwastów. Testy skórne z alergenami pyłkowymi są wykonywane ambulatoryjnie poza sezonem pylenia - w okresie bezobjawowym u pacjenta. Wykazano bowiem, że u pacjentów z pyłkowicą istnieje w okresie pylenia zwiększona reaktywność skóry w porównaniu z wynikami testów wykonywanych poza tym sezonem. W przypadku pyłkowicy istnieje bardzo duża korelacja między wynikami testów skórnych i objawami klinicznymi. Należy jednak mieć świadomość, że w pewnym procencie przypadków testy skórne wypadają ujemnie. Należy wtedy sięgnąć po dalsze metody diagnostyczne.
|